مقدمه
باتری خودرو منبع اصلی تامین کننده نیروی الکتریکی برای قسمتهای مختلف یک خودرو است. بدون باتری، شما قادر به استارت زدن، استفاده از چراغ ها، سیستم صوتی و ….در یک خودرو نخواهید بود.
باتری خودرو از نوع باتری های اسیدی است. این باتریها قابل شارژ هستند و البته وزن بالایی هم دارند. باتریهای اسیدی ترکیبی از قطعات الکتریکی یا کاتدها، مواد شیمیایی مانند اسید سولفوریک و قطعات فیزیکی مختلف است. در این مقاله میخواهیم شما را با این قطعه در خودرو، آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
تاریخچه باطری خودرو
اولین خودروهای ساخته شده توسط انسان، فاقد باتری بودند. در این خودروها، استارت موتور به وسیله هندلهای دستی انجام میشد. بوقهای آنها نیز، از دسته بوقهای بادی معمولی بود.
همچنین چراغهای این خودروها هم، به جای نیروی الکتریسیته، از گاز استفاده میکردند. بنابراین استفاده از باتری خودرو به عنوان منبع تغذیه در آنها، اهمیت چندانی نداشت. خودروهایی که بعد از سال ۱۹۲۰ به بازار عرضه میشدند، استارت الکتریکی داشتند. این استارت ها نیز نیروی خود را از طریق باطری خودرو تامین میکردند. ا
لبته این باتریها قابل شارژ نبودند و پس از اتمام، عملا بلا استفاده میشدند. در سال ۱۹۷۱، اولین سری از باتریهای قابل شارژ وارد بازار شدند. اولین سری از باتری خودرو، دارای ولتاژ نامی ۶ ولت بودند که برای موتورهای خودروهای آن زمان مناسب بود. با گذشت زمان و ساخت موتورهای بزرگتر، ولتاژ نامی باتریهای جدیدتر از ۶ به ۱۲ ولت تغییر پیدا کرد.
ساختار باتری خودرو
هر باتری خودرو از قطعاتی شامل پوستهای که قطعات باتری در آن قرار دارد، درب، ماده الکترولیت، قطبهای منفی مثبت، نشانگر که میزان شارژ باطری خودرو را نمایش میدهد و صفحه عایق تشکیل شده است.
پوسته باتری
باتری بدون پوسته، عملا فاقد ایمنی کافی است و به راحتی آسیبپذیر است. پوسته باتری از پلی کربنات تولید شده است و در برابر ضربه، مقاومت بالایی دارد.
درب باتری
در هر باتری خودرو، ۶ درب وجود دارد. این دربها بر روی قسمتی که محلول الکترولیت در آن ریخته میشود وجود دارد. در کنار این دربها نیز، سوراخهای ریزی برای خروج گاز از باتری وجود دارد.
الکترولیت
در تمامی باتریهای اسیدی، ماده ای به نام الکترولیت وجود دارد که در باطری خودرو مصرف شده و پس از اتمام، مجددا شارژ میشود. این ماده شامل آب مقطر و سولفوریک اسید با نسبت ۳ به ۱ است.
قطبهای منفی و مثبت باتری
هر باتری، چه باتری خودرو و چه هر نوع باتری دیگری، شامل ۲ قطب منفی و مثبت است. در باتری ماشین، قطب یا صفحات مثبت و منفی، هر دو از جنس سرب هستند با این تفاوت که قطب مثبت با اکسیژن، به عنوان فعالکننده و قطب منفی با سرب اسفنجی، به عنوان فعالکننده، فعال میشود.
در یک باطری خودرو ، تعداد قطب مثبت همیشه یک عدد از تعداد قطب مثبت بیشتر است. به قطب های باتری ماشین، پلیت نیز میگویند.
نشانگر باتری
برای نمایش میزان شارژ باتری خودرو از نشانگر یا هیدرومتر استفاده میشود. این نشانگر در واقع لولهای استوانه ای است و حاوی یک گوی رنگی است.
غلظت استاندارد برای الکترولیتی که در باتری ماشین ریخته میشود، توسط حرکت این گوی شناسایی میشود. برای باتریهای معمولی موجود در بازار، چگالی اسید مناسب باطری خودرو برابر ۱۲۷۵ درجه است.
در صورتی که پس از ریختن الکترولیت در باتری ماشین، گوی سبز رنگی را در استوانه مشاهده کنید، به این معنی است که کیفیت الکترولیت و غلظت آن مناسب است اما اگر این غلظت کمتر یا به عبارتی، استاندارد باتری پایین تر باشد، گوی به رنگ سیاه را مشاهده خواهید کرد.
صفحه عایق
در هر باتری خودرو، بین صفحات مثبت و منفی یک صفحه از جنس پلی کلرید وینیل قرار دارد. این صفحه در نقش عایق عمل می کند.
انواع باطری خودرو
باتریهای خودرو، یا از نوع سیلدی و یا غیرسیلدی هستند. باتریهای غیرسیلدی، شامل دارای صفحهای از جنس سرب همراه با آنتیموان یا کلسیم هستند.
این باتریها برای هوای گرم چندان مناسب نیستند و از طرفی، نمیتوانید میزان شارژ این باتریها را متوجه شوید. در مقابل، در باتریهای سیلدی، صفحاتی از جنس سرب – کلسیم وجود دارد.
در این نوع از باتریها، بر خلاف باتریهای غیرسیلدی، امکان چک کردن میزان شارژ باتری خودرو وجود دارد. باتریهای سیلدی، عمر طولانیتری نیز نسبت به باتریهای غیرسیلدی دارند.
چه زمانی باید باتری خودرو تعویض شود؟
باتری خودرو، منبع مورد نیاز خودروی شما برای انجام کارهایی مانند استارت زدن، روشن کردن چراغها، کولر و … است و هرگونه اشکال در آن، باعث ایجاد اختلال در تمامی این امور خواهد شد.
از این رو ضروری است که نسبت به عیوب متداولی که برای باتری خودرو اتفاق میافتند، آگاهی لازم را داشته باشید و در صورت وقوع هر کدام از آنها، در اولین قدم شک به خرابی باتری داشته باشید و در این رابطه نظر یک کارشناس را جویا شوید تا در صورت لزوم، نسبت به تعویض باتری اقدام کنید. این عیوب عبارتند از :
اختلال در سرعت روشن شدن خودرو
سیستم استارت خودرو، کاملا وابسته به سلامت باتری است. در صورتی که هر چقدر سوییچ را میچرخانید، خودرو استارت نخورده و یا دیر استارت میخورد، باید نسبت به سلامت باتری خودرو شک کنید.
بالا بودن طول عمر باتری خودرو
باتری ماشین نیز مانند بسیاری از وسایل، دارای یک محدوده عمر مفید است. پس از پایان این بازه زمانی که ممکن است ۲ تا ۳ سال طول بکشید، دیگر باتری توانایی اولیه را نخواهد داشت.
تغییر ظاهر باتری
در تمامی باتریها، باد کردن یکی از بارزترین نشانههای خراب شدن باتری است. این مشکل برگشتپذیر نیست و در صورت وقوع، چاره ای جز تعویض باتری خودرو وجود ندارد.
تغییر رنگ نشانگر
رنگ نشانگر در باتری سالم، سبز است. هر چقدر این رنگ به سمت زرد یا قرمز برود، به این معنا است که عمر باتری رو به پایان است.
هر گونه تغییر در نظم استارت زدن
خودرویی که دارای باتری سالمی باشد، به صورت منظم استارت میخورد. اما اگر هر مشکلی در باتری خودرو وجود داشته باشد، ممکن است یک بار ماشین با استارت روشن شده و بار دیگر این اتفاق نیفتد و نظم استارت زدن بر هم بخورد.
خرید باتری خودرو
برای خرید باتری خودرو، لازم است به نوع کارکردی که از آن توقع دارید و همچنین نوع باتری، دقت ویژهای داشته باشید. به طور مثال اگر نیاز به رانندگی زیاد در شب دارید و یا در مکان گرمی رانندگی میکنید و نیاز به روشن بودن دائمی سیستم کولر ماشین دارید، بهتر است به دنبال باتریهای مقاومتر و از برندهای معتبری باشید.
از طرفی در صورتی که بر روی خودرو خودتان، سیستمهای اضافهتری مانند سیستم صوتی یا هر گونه وسیلهای که نیاز به تامین انرژی از منبع برق را داشته باشد، بهتر است از انواع باتری خودرو که دارای خروجی آمپر بیشتری است، استفاده کنید.
در صورتی که قبلا اقدام به خرید باتری نکردهاید، بهتر است با یک کارشناس متخصص مشورت کنید. در پایان امیدواریم که این مقاله، مورد پسند شما قرار گرفته باشد.